Ngày nay, ly hôn đã trở thành một hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt xảy ra nhiều ở những cặp vợ chồng trẻ. Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Vậy điều kiện ly hôn là gì?
Đầu tiên ta cần tìm hiểu về các chủ thể có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn. Đó là vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn; cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ. Ngoài ra, chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi (Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình 2014 – “Luật HNGĐ”).
Việc ly hôn được chia làm hai trường hợp, đó là thuận tình ly hôn và ly hôn theo yêu cầu của một bên. Điều kiện cho thuận tình ly hôn là vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn (Điều 55 Luật HNGĐ).
Về trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên, điều kiện là vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn và hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn của cha, mẹ, người thân thích khác được nêu trên, thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia (Điều 56 Luật HNGĐ).
Như vậy, hành vi bạo lực gia đình là một trong các yếu tố quan trọng được nhắc đến trong vấn đề ly hôn đơn phương. Các hành vi bạo lực gia đình và tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài được, mục đích của hôn nhân không đạt được lần lượt được liệt kê, định nghĩa tại Điều 2 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2007 và Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP.
Đối với việc ly hôn có yếu tố nước ngoài, một điều kiện quan trọng là vấn đề thuờng trú. Trước hết, quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình mà ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quan hệ hôn nhân và gia đình giữa các bên tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài. Trường hợp hai người nước ngoài muốn được giải quyết ly hôn tại toà án Việt Nam, cả hai phải thuờng trú ở Việt Nam. Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.
Comments